Văn biểu cảm là gì? Hướng dẫn cách viết văn biểu cảm

Khái niệm văn biểu cảm là gì, ví dụ về thể loại văn biểu cảm, đặc điểm của văn biểu cảm và hướng dẫn cách viết các thể loại văn biểu cảm khác nhau.

Văn biểu cảm là gì và cách viết văn biểu cảm là những vấn đề sẽ được giảng dạy trong chương trình Ngữ văn cấp THCS. Hãy cùng tìm hiểu khái niệm văn biểu cảm để giúp các em học sinh dễ dàng phân biệt với những thể loại khác như văn thuyết minh, nghị luận, miêu tả… Đồng thời biết cách viết một đoạn văn, bài văn biểu cảm tốt nhất.

Contents

Văn biểu cảm là gì?

Đây là một thể loại văn học trong đó người viết vận dụng những yếu tố bộc lộ cảm xúc, tình cảm để thể hiện cách đánh giá, nhìn nhận của mình về con người hay sự vật, hiện tượng nào đó. Qua đó làm dấy lên ở người đọc sự đồng cảm, cảm xúc và suy nghĩ.

Văn biểu cảm là gì

Văn biểu cảm là gì

Khi làm văn biểu cảm có thể kết hợp với các yếu tố khác như miêu tả, tự sự để người đọc dễ dàng hình dung về con người, sự vật hay hiện tượng được đề cập đến trong đoạn văn, bài văn. Đồng thời giúp bộc lộ tình cảm của người viết một cách chân thực  nhất. Tuy nhiên đây chỉ là các yếu tố điểm xuyết để phục vụ mục đích chính là bộc lộ tình cảm chứ không lạm dụng quá nhiều.

Trên thực tế trong văn học văn chương, tác giả luôn lồng ghép những yếu tố bộc lộc cảm xúc, biểu cảm để bộc lộ tâm tư cảm xúc của mình đối với đối tượng được đề cập đến.

Ví dụ về văn biểu cảm

Bài viết của học sinh

Mẹ luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong lòng tôi và là người mà tôi luôn yêu mến. Mẹ tôi có vóc người nhỏ nhắn và nước da ngăm, đôi mắt hiền từ như biết nói và rạng rỡ nhất lúc mẹ cười. Mẹ vất vả cả cuộc đời cũng chỉ để nuôi hai chị em tôi khôn lớn và chăm sóc cho gia đình. Có đôi lúc tôi làm mẹ buồn phiền, đôi mắt của mẹ cũng buồn rầu theo. Nhưng mẹ không bao giờ trách phạt tôi nặng lời mà luôn giảng giải cho tôi hiểu đâu là đúng đâu là sai. Giọng nói của mẹ nhẹ nhàng như ve vuốt tâm hồn khiến tôi cảm thấy ấm áp vô cùng.

Đoạn văn trên thể hiện tình cảm của người con đối với mẹ của mình, có kết hợp với các yếu tố tự sự và miêu tả để gợi nhắc về những kỉ niệm với người mẹ.

Trong thơ ca

“Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy

Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu

Ngàn dâu xanh ngát một màu

Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?”

(Trích Chinh phụ ngâm khúc – Đoàn Thị Điểm)

Đoạn trích là nỗi lòng của người chinh phụ – người vợ trẻ có chồng đi chinh chiến và phải vò võ một mình trong buồng cũ chiếu chăn.

Đặc điểm của văn biểu cảm là gì?

Văn biểu cảm có một số những đặc điểm cơ bản sau đây:

Hướng dẫn cách viết văn biểu cảm

Bước 1: Phân tích đề bài

Đọc kỹ đề bài và xác định yêu cầu, đối tượng cần đề cập đến là ai hoặc là cái gì.

Bước 2: Tìm các ý chính

Bước 3: Lập dàn ý

Từ các ý chính xác định được ở phía trên, người viết tiến hành lập dàn ý hoàn chỉnh gồm mở, thân và kết bài.

Bước 4: Viết bài

Dựa trên dàn ý đã lập được, người viết sẽ bắt tay vào triển khai một đoạn văn hoặc bài văn hoàn chỉnh, đảm bảo đúng trình tự và mạch cảm xúc.

Bước 5: Đọc và chỉnh sửa

Sau khi viết xong, cần dành chút thời gian để đọc lại toàn bài và chỉnh sửa các lỗi chính tả, cách diễn đạt, cách dùng từ…

Cách viết văn biểu cảm theo từng dạng

Văn biểu cảm về người

Đây là hình thức văn biểu cảm bộc lộ cảm xúc với đối tượng là con người. Đó có thể là tình cảm yêu thương, trìu mến hay nỗi nhớ da diết.

Mở bài

Giới thiệu về nhân vật được đề cập đến trong bài và tình cảm với người đó một cách khái quát.

Thân bài

Kết bài

Văn biểu cảm về sự vật

Biểu cảm về sự vật có đối tượng vô cùng đa dạng, đó có thể là con vật, đồ vật, cây cối, ngôi trường… Từ đó thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết đối với sự vật đó.

Mở bài

Giới thiệu về sự vật được nói tới trong bài một cách khái quát.

Thân bài

Kết bài

Văn biểu cảm về một tác phẩm văn học

Đối với thể loại này, người viết phải thể hiện cảm nhận và suy nghĩ của bản thân về một tác phẩm văn học nào đó. Đồng thời đánh giá, phân tích về nội dung, nghệ thuật về tác phẩm.

Mở bài

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và hoàn cảnh sáng tác một cách khái quát

Thân bài

Kết bài

So sánh với các tác phẩm có cùng đề tài để làm nổi bật cái hay của tác phẩm chính cần biểu cảm

Như vậy khái niệm văn biểu cảm là gì cũng không quá khó hiểu phải không nào. Mong rằng bài viết này sẽ là tư liệu tham khảo hữu ích để các em học sinh làm bài tốt và đạt kết quả cao nhất.

Thuật Ngữ -