Câu trần thuật đơn là gì? Tác dụng và ví dụ về câu trần thuật đơn

Câu trần thuật đơn là gì? Tìm hiểu về đặc điểm, hình thức, tác dụng, phân loại, bài tập và ví dụ về câu trần thuật đơn chi tiết ngay trong bài viết này.

Tìm hiểu nhanh kiến thức về câu trần thuật đơn là gì, cũng như nắm bắt được bài tốt hơn, bài viết dưới đây sẽ minh chứng thông qua các ví dụ minh họa. Các em tham khảo và làm bài thật tốt.

Câu trần thuật đơn là gì

Khái niệm câu trần thuật đơn là gì?

Theo sách giáo khoa: Câu trần thuật đơn là kiểu câu được tạo thành từ cụm chủ – vị. Dạng câu trần thuật đơn thường được dùng để giới thiệu, miêu tả hoặc kể về một vật, sự việc, hiện tượng, hay cũng có thể bày tỏ ý kiến, quan điểm của bản thân.

Câu trần thuật đơn hay còn gọi là câu kể hoặc câu tường thuật.

Dấu hiệu nhận biết: Kết thúc câu bằng dấu chấm.

Ví dụ:

• Cô giáo có vóc dáng thật mảnh mai=> Chủ ngữ:Cô giáo, vị ngữ: có vóc dáng thật mảnh mai, dùng để tả.
• Mẹ em là nông dân. => Chủ ngữ: Mẹ,vị ngữ:là nông dân, dùng để giới thiệu về nghề nghiệp.
• Hôm qua, đám cháy rất lớn. =>Chủ ngữ:đám cháy, Vị ngữ:rất lớn, dùng để kể về một sự việc.

Đặc điểm hình thức, chức năng và tác dụng

Hình thức nhận biết

• Được tạo ra theo kết cấu Chủ-Vị (C-V)
• Cuối câu kết thúc thường là dấu chấm.
• Một vài trường hợp đặc biệt, sẽ kết thúc bằng dấu chấm than.

Chức năng và tác dụng

Câu trần thuật đơn được sử dụng với mục đích là để kể, tả, đề nghị, hay bày tỏ cảm xúc…

Ví dụ: Mai rất phấn khởi khi được đi cắm trại

Phân loại câu trần thuật đơn

Câu trần thuật đơn có sử dụng từ “là”

• Ở phần vị ngữ sau từ “là” thường sẽ được tạo thành với danh từ hoặc cụm danh từ. Hoặc cũng có thể kết hợp với động từ, cụm động từ, với tính từ hay cụm tính từ… phía sau từ “là” để tạo thành vị ngữ trong câu.
• Trong câu trần thuật đơn, nếu mang ý nghĩa phủ định sẽ có các từ như “ “không phải”, “chưa phải”.

Ví dụ: Tôi không phải là kiểu người cố chấp.

Câu trần thuật đơn không có từ “là”

Trong câu trần thuật đơn, nếu mang ý nghĩa phủ định sẽ có các từ như “ “không phải”, “chưa phải”.

Ví dụ:

• Chiếc quần được thuê thêm hoa hồng ở đùi trái.
• Tôi không thích ăn cháo => Đây là câu trần thuật đơn mang ý nghĩa phủ định

Các câu trần thuật đơn này nhiệm vụ chính được dùng để tả các hành động,trạng thái, đặc điểm,… của sự vật, sự việc, hiện tượng nêu ở chủ ngữ phía trước được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả, chủ ngữ của câu thường đứng trước vị ngữ.

Ví dụ: Chiếc điện thoại đã cũ và đã bị trầy xước ở phần đầu

=> Chủ ngữ: Chiếc điện thoại

=> Vị ngữ: Đã cũ và đã bị trầy xước ở phần đầu

Một số kiểu câu khác thường gặp như:

Câu định nghĩa

Ví dụ: Xăng là một dạng chất lỏng.

Câu miêu tả

Ví dụ: Mẹ em có mái tóc màu nâu gỗ.

Câu giới thiệu

Ví dụ: Minh Là một bác sĩ.

Câu đánh giá

Ví dụ: Giám đốc rất tốt bụng và quan tâm đến nhân viên.

Ví dụ về câu trần thuật đơn

Câu trần thuật đơn có sử dụng từ “là”

a. Cacbon là nguyên tố hóa học có  nguyên tử bằng 6 và nguyên tử khối bằng 12. (định nghĩa)

b. Hôm nay là một ngày nắng nhẹ (miêu tả).

c. Bố tôi là công an. (giới thiệu)

d. Tuấn trêu chọc giáo viên là hành động vô lễ. (đánh giá)

Câu trần thuật đơn không có từ “là”

Tôi chưa phải đi học vì còn dịch covid (câu phủ định kết hợp từ “chưa phải”)

Bài tập câu trần thuật đơn

Bài tập 1: Đặt câu trần thuật đơn

Ví dụ 1: Câu trần thuật đơn dùng để hứa hẹn: Tôi hứa sẽ đến đúng giờ

Ví dụ 2: Câu trần thuật đơn dùng để xin lỗi: Tôi xin lỗi vì đã làm phiền đến cô.

Ví dụ 3: Câu trần thuật đơn dùng để cảm ơn: Chúng tôi cảm ơn công ty vì đã tạo ra một môi trường làm việc tốt.

Ví dụ 4: Câu trần thuật đơn dùng để chúc mừng: Chúc mừng bạn đã đậu phỏng vấn

Bài tập 2: Viết đoạn văn có câu trần thuật đơn

Mẹ em là một giáo viên tiểu học. Hằng ngày, mẹ phải thức dậy rất sớm để chuẩn bị bữa sáng cho gia đình và đi làm. Em rất thích nhìn hình ảnh của mẹ đứng lớp giảng bài trông rất trang nghiêm và xinh đẹp. Mẹ em có đôi mắt long lanh. Mái tóc của mẹ màu đen mun, óng ả, tự nhiên, thẳng mượt. Sở thích của mẹ là ca hát. Mẹ hát rất hay. Em yêu mẹ rất nhiều vì mẹ đã nuôi nấng và chăm sóc em mỗi ngày.

Qua những thông tin về câu trần thuật đơn nói trên cùng với các ví dụ, mong rằng các em có thể áp dụng được vào bài học của mình thật tốt. Chúc các em học tốt.

• Xem thêm: Câu phủ định là gì? Chức năng và ví dụ về câu phủ định

• Câu phủ định là gì? Chức năng và ví dụ về câu phủ định

• Động từ là gì? Cụm động từ là gì? Ví dụ và bài tập

• Trợ từ là gì? Thán từ là gì? Vai trò và ví dụ về trợ từ thán từ

• Câu cầu khiến là gì? Chức năng và ví dụ về câu cầu khiến

• Tình thái từ là gì? Cách dùng và ví dụ về tình thái từ

• Chỉ từ là gì? Vai trò trong câu và ví dụ minh họa chỉ từ

• Câu trần thuật là gì? Chức năng và ví dụ về câu trần thuật