Ý nghĩa và nguyên nhân cái chết của nhân vật Lão Hạc

Giới thiệu tác giả và tác phẩm “Lão Hạc”. Phân tích nguyên nhân và ý nghĩa cái chết của nhân vật Lão Hạc trong tác phẩm “Lão Hạc”.

Cái chết của Lão Hạc có ý nghĩa gì là một trong những câu hỏi mà học sinh cần trả lời được sau khi đọc xong truyện “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao. Đây là một tác phẩm giàu ý nghĩa nhân văn và hiện thực phê phán. Là lời đồng cảm xót thương cho những phận người nhỏ nhoi, nghèo khổ trước cách mạng tháng Tám năm 1945. Cùng tìm hiểu ý nghĩa cái chết của Lão Hạc trong bài viết này nhé.

Nhân vật Lão Hạc của Nam Cao có ý nghĩa và nguyên nhân như thế nào

Giới thiệu tác giả và tác phẩm “Lão Hạc”

Tác giả

Nam Cao (1915 – 1951) có quê quán Hà Nam. Ông có sự nghiệp văn học đồ sộ với những tác phẩm viết trong giai đoạn trước và sau cách mạng tháng Tám. Nam Cao có biệt tài viết truyện ngắn với những tác phẩm cô đọng và ngắn gọn nhưng ẩn chứa trong đó là cả thế giới quan và triết lý nhân sinh sâu sắc về cuộc đời, số phận con người. Nổi bật trong các sáng tác của Nam Cao là đề tài về người nông dân nghèo cùng cực, bần hàn đến mức tuyệt vọng. Tiêu biểu phải kể đến những tựa truyện như “Ở rừng”, “Nửa đêm”, “Đôi lứa xứng đôi”….

Một trong những tác phẩm được đánh giá cao nhất của Nam Cao là “Lão Hạc”. Tác phẩm xoay quanh đề tài người nông dân trước khi cuộc cách mạng tháng Tám diễn ra. Truyện khắc họa những mảng tối trong cuộc sống của người nông dân với cuộc sống cơ cực, khổ đau, tăm tối đến mức mọi hy vọng đều như lụi tàn. Lối kể của Nam Cam khéo léo như hóa thân vào nhân vật, từ đó thể hiện một cách chân thực nhất các số phận của nhân vật trong truyện.

Khái quát về nhân vật Lão Hạc

Tình cảnh của Lão Hạc

Tình cảnh của Lão Hạc vừa nghèo khổ cơ cực, lại vừa cô đơn đến tội nghiệp:

• Lão Hạc phải gà trống nuôi con do vợ mất sớm
• Khi con lão đến tuổi lấy vợ thì phải đi đồn điền cao su thì nhà nghèo mà nhà gái lại thách cưới quá cao
• Lão Hạc phải sống cô đơn một mình và nhớ con da diết
• Lão chỉ có con chó làm bạn – đó là kỷ vật mà con trai để lại cho lão
• Lão yêu thương con chó hết mực nhưng phải bán nó đi vì quá nghèo đói
• Sau khi bán chó, lão vô cùng dằn vặt, cuối cùng phải kết liễu cuộc đời mình bằng cách ăn bả chó do cái nghèo đưa đẩy.

Phẩm chất của Lão Hạc

Mặc dù cả cuộc đời phải sống trong nghèo khó, nhưng ở Lão Hạc ta lại thấy ngời lên những phẩm chất đáng quý:

Tấm lòng nhân hậu

Lão Hạc là một lão nông chất phác, hiền lành và thiện lương. Điều này được thể hiện rõ ở cái cách mà lão đối xử với Cậu Vàng. Lão bắt rận, cho ăn, bầu bạn và đối xử với Cậu Vàng con ruột của mình. Mặc dù trong tình cảnh mà miếng ăn cho người còn khó kiếm, lão vẫn cố gắng chăm lo cho chú chó. Lão tỏ ra vô cùng ăn năn hối hận vì phải bán đi Cậu Vàng – người bạn thân luôn đồng hành cùng lão trải qua mọi vui buồn khó khăn.

Tình yêu thương con sâu sắc

Lão Hạc còn có tình yêu thương con vô cùng sâu sắc. Chỉ qua cái cách mà lão yêu thương Cậu Vàng – kỷ vật người con trai để lại cũng đủ thấy tình yêu con của lão lớn đến nhường nào. Lão không bán mảnh vườn vì lo cho tương lai của con trai sau này. Lão dằn vặt tự trách mình khi con trai phải bỏ đi đồn điền cao su. Lão lao tâm khổ tứ khi vào dùng số tiền con lão cho và quyết định kết thúc cuộc đời bằng bả chó.

Giàu lòng tự trọng

Lão Hạc cảm thấy vô cùng dằn vặt khi đã trót lừa một chú chó vô tội. Lòng tự trọng cũng khiến lão chối từ bất cứ sự giúp đỡ nào từ ông giáo. Thậm chí trước lúc chết, lão cũng phải lo liệu mọi chuyện đâu vào đấy và gom góp nốt số tiền còn lại để nhờ bà con hàng xóm làm ma. Mảnh vườn còn lại Lão giao cho ông giáo là tài sản cuối cùng dành cho con trai của mình. Vậy cái chết của lão Hạc có ý nghĩa gì? Đó là cái chết phản ánh lòng tự trọng, sự thanh cao trong phẩm chất của Lão Hạc.

Nguyên nhân dẫn đến cái chết của Lão Hạc

Lão Hạc thanh cao, dù phải sống trong cảnh bần hàn cơ cực nhưng không bao giờ đánh mất lòng tự trọng của mình. Lão không nhận giúp đỡ, không muốn phiền hà những người xung quanh. Lão thà chết chứ không để bản thân mình phải tha hóa theo cái xấu, cái ác.

Cái chết đến với Lão Hạc hoàn toàn tự nguyện. Nó thể hiện lão là một người rất giàu lòng tự trọng và luôn giữ khí tiết thanh cao của mình. Có thể nói Lão Hạc là điển hình cho phẩm chất “đói cho sạch, rách cho thơm”. Với lão, sự sống không đáng giá bằng nhân phẩm của mình.

Ý nghĩa cái chết của Lão Hạc là gì?

Qua cái chết của Lão Hạc, câu chuyện phản ánh nhiều tầng ý nghĩa khác nhau:

Ca ngợi phẩm chất của người nông dân

Lão Hạc sống một cuộc đời thanh cao chất phác dù cho cái nghèo có dập vùi. Cái chết dữ dội của lão như một lời tạ tội với người bạn thân thiết là Cậu Vàng. Lão không chọn cách ra đi nhẹ nhàng mà kết liễu cuộc đời bằng bả chó đầy đau đớn thể hiện sự dằn vặt khôn nguôi trong lòng Lão Hạc. Thể xác có thể đau đớn nhưng trong tâm hồn, có lẽ lão đã cảm thấy phần nào thanh thản.

Qua đó có thể khái quát lên phẩm chất của người nông dân Việt Nam nghìn đời nay. Đó là nhân cách cao quý, thiện lương, giàu tình người và lòng tự trọng. Như vậy mặc dù tác phẩm nhuốm màu đau thương nhưng ở đó bản chất tốt đẹp của con người vẫn ngời sáng. Khiến người đọc có thêm niềm tin yêu về phẩm chất của con người.

Lòng xót thương với số phận người nông dân

Những con người hiền lành, lương thiện đến thế nhưng cuộc sống lại gặp nhiều điều bất hạnh, bị vùi dập không thương tiếc. Câu truyện như một lời kêu cứu cho thân phận cơ cực nghèo khổ của người nông dân. Là lòng xót thương đau đáu của tác giả khi nghĩ về phận người trong chế độ cũ.

Phê phán xã hội phong kiến tàn ác

Lão Hạc chết vì nghèo đói, vậy cái nghèo đó từ đâu mà ra? Đó là sự áp bức bất công đến từ xã hội phong kiến xấu xa, tàn ác. Chính xã hội đó đã vùi dập thân phận những con người nhỏ bé không thương tiếc. Khiến cho họ phải gặp bao nhiêu bất hạnh, khổ đau. Dồn họ đến bước đường cùng để rồi phải giải thoát cho chính mình bằng cái chết đầy đau đớn.

Mong rằng bài viết này đã giúp học sinh giải đáp được câu hỏi cái chết của Lão Hạc có ý nghĩa gì. Đồng thời có thêm tư liệu để phân tích tác phẩm trong quá trình học.